دليل اجماع صحابه بر خلافت ابو بکر از ديدگاه قاضي ايجي و نقد آن

حنیف فطریانی[1]

 چکیده

اجماع یکی از دلایل شرعی در دین اسلام می باشد. اما بين فرقين در اعتبار بودن آن اختلاف نظر دارد. در اين نوشتار، اول به ديدگاه اهل سنت نسبت به حجيت اجماع و دوم به بيان دليل اجماع صحابه بر حقانيت خلافت ابو بكر از ديدكاه علماء برجسته و مرجع كلامي اهل سنت، قاضي ايجي در كتاب المواقف و سوم به نقد آن دليل پرداخته است. به نظر مي رسد دليل قاضي ايجي با تكيه به عمل صحابه قابل نقد قرار گرفت. اولا، اجماع بما هو اجماع اعتباري ندارد. ثانيا، با فرض اينكه آن اجماع را اعتبار بدانيم با بررسي تارخی و روایی روشن مي شود كه اجماع در ميان صحابه بر خلافت ابو بکر صورت نگرفته است. لذا اين دليل نه تنها مشروعيتي ندارد بلكه از كرسي استدلال هم افتاده است.

کلید واژه ­ها: نقد، قاضي ايجي، المواقف، اجماع، امامت، خلافت، ابو بکر 

[1]  دانش ­پژوه کار شناسی ارشد رشته فلسفه و کلام، مليت اندونزي:  [email protected]